Hoberg, Hohberg, Hochberg. Trzy nazwiska - jeden ród / Drei Nachname - eine Familie

autor: Arkadiusz Kuzio-Podrucki

na jęz. niemiecki przełożyła: Magdalena Woch

miejsce i data wydania: Wałbrzych - Książ 2018

wydanie pierwsze

wydawca: Fundacja Księżnej Daisy von Pless

(fragment)

Hobergowie - Hohbergowie - Hochbergowie przez kilkaset lat kreowali rzeczywistość Śląska i okolicznych ziem. Trudno zatem opowiadać o dziejach wielu śląskich miejscowości jak i o śląskiej szlachcie i arystokracji pomijając nazwisko tej rodziny.

W niniejszej monografii po raz pierwszy zaprezentowano całość dziejów rodu, od najdawniejszych wzmianek o przedstawicielach tego rodu z końca XII w., aż do czasów współczesnych. Opisano dzieje wszystkich linii, tych śląskich, ale także łużyckich, czeskiej (von Hennersdorff) i austriackiej (von Güttmansdorf). Opisywane wydarzenia miały miejsce na Śląsku oraz na terenie wielu krajów Europy, Azji i Ameryki. (...)

Fakt, że ród w ciągu stuleci istnienia zmieniał pisownię swego nazwiska niejako symbolicznie ukazuje, że także różne były także losy śląskiej szlachty i arystokracji, że są wśród nich rody o różnym statusie i różnej długości dziejów, od epizodów do wielowiekowych opowieści. Jedne wygasały, wymierały, inne przybywały na tereny Śląska, jeszcze inne stąd wyruszały w świat. Wśród bohaterów niniejszej monografii są wielkie postacie, wpływowi politycy, duchowni, ewangelicy i katolicy. Są także osoby, o których niewiele możemy powiedzieć, czasami wynika to ze szczupłości źródeł, a czasami z małej ich aktywności.

Przedmowa / Vorwort (Bolko Graf Hochberg Fürst von Pless)

Podziękowania zamiast wstępu / Danksagungen statt Einleitung (Mateusz Mykytyszyn)

Od autora / Vom Autor

I. Z Miśni na Śląsk / Von Meißen nach Schlesien
Rycerz z Luksemburga? / Ritter von Luxemburg?
Na dworze księcia Rogatki / Aufe dem Hofe des Fürsten Boleslaw II.
Świadkowie Joannitów / Zeugen der Johanniten
Rodzina Kiczolda / Die Familie von Kitzold
Rycerze pod Grunwaldem / Ritter bei Tannenberg
Panowie z Przeździedzy / Herren von Dippelsdorf

II. Hobergowie z Przeździedzy, Książa i Roztoki / Hobergs von Dippelsdorf, Fürstenstein und Rohnstock
Panowie Przeździedzy / Die Herren von Dippelsdorf
Konrad I z Książa i Roztoki / Konrad I. von Fürstenstein und Rohnstock
Panowie Roztoki i Gogołowa - Jerzy I i potomkowie / Die Herren von Rohnstock und Goglau - Georg I. und seine Nachkommenschaft
Panowie Książa - od Krzysztofa I do Krzysztofa II / Die Herren auf Fürstenstein - von Christoph I. bis Christoph II.
Henryk z Olszan i Hohbergowie z Rusinowej / Heinrich von Oelse und Hobergs von Reussendorf
Jan Henryk I - czeski baron i hrabia / Hans Heinrich I. - böhmischer Freihher und Graf
Hohbergowie z Mieroszowa / Hohbergs aus Friedland
Jan Henryk II - hrabia Świętego Cesarstwa Rzymskiego / Hans Heinrich II. - Graf des Heiligen Römischen Reichs
Pierwszy Hochberg z Orderem Orła Czarnego / Der erste Hochberg mit dem Orden des Schwarzen Adlers
Jan Henryk IV - kawaler duńskiego orderu / Hans Heinrich IV. - der Danische Ordensritter
Założyciel książańskiego fideikomisu / Gründer des Fürstensteiner Fideikomises
Pszczyńska księżniczka / Prinzessin von Pless
Kawaler polskiego Orderu Orła Białego / Ritter des polnischen Ordens des Weißen Adlers
Znani i sławni u Hochbergów / Berühmte und bekannte Personen bei Hochbergs

III. Hochberg von Pless
Odbudowa fortuny / Vermögenswiederaufbau
Wolny pan stanowy i pierwszy książę / Freier Standesherr und Fürst
Drugi książę pszczyński / Der zweite Fürst von Pless
Dla robotników i mieszkańców / Für Arbeiter und Bewohner
Wielki łowczy Jego Cesarsko-Królewskiej Mości / Oberjägermeister seiner kaiserlichen und königlichen Hoheit
Angielska narzeczona / Englische Braut
Prinz von Pless i/und Herzog von Pless
Polski sojusz przeciw wywłaszczeniu / Das polnische Bündis gegen Enteignung
Hrabia, dyplomata i kompozytor / Graf, Diplomat und Komponist
Hrabiowie z Roztoki i Nowego Grodźca / Grafen von Rohnstock und Neuschloss
Goście z Europy i świata / Besuche aus Europa und der Welt
Król Polski? / Der König von Polen
Polityka i pieniądze = kłopoty / Politik + Geld = Probleme
Księżne i hrabiny / Fürstinnen und Gräfinnen
Hrabiowie z Dąbrowy, Iłowy i Krucza-Goraja / Grafen aus Dambrau, Halbau und Krutsch-Goray
Ostatni śląski książę Pszczyny / Der letzte schlesische Fürst von Pless
Górnośląskie ostatki Hochbergów / Der oberschlesische Überrest
Ostatki Hochbergów na Dolnym Śląsku / Überreste in Niederschlesien
Książęta bez Pszczyny / Fürsten ohne Pless
Pszczyna i Książ bez książąt / Pless und fürstenstein ohne Fürsten
Roztoka bez hrabiego, hrabia bez Roztoki... / Rohnstock ohne Grafen, Graf ohne Rohnstock...

IV. Hobergowie z Dobrocina, Szombierek i Mokrego / Familie von Hochberg aus Güttmannsdorf, Schomberg und Mokrau
Na królewskich dworach / Auf königlichen Höfen
Panowie Dobrocina / Die Herren auf Güttmansdorf
Panowie Sadowa / Die Herren auf Sodow
Właściciele Szombierek / Besitzer von Schomberg
Wincenty przeciw Napoleonowi / Vincenz gegen Napoleon
Kopalnie Wincentego / Die Bergwerke vo Vincenz
Wojowniczy starosta Hermann / Der kriegerische Landrat Hermann
Otylia „Ostatnia” von Witowski / Ottilie „die letzte” von Witowski

V. Hohberg und Güttmansdorff w Austrii / in Österreich
Na dworze władców Rzeczypospolitej / Auf dem Hof der Herrscher von Polen
Melchior i jego trzej synowie / Melchior und seine drei Söhne
Rodzina Melchiora z Durrenbach / Die Familie von Melchior aus Durrenbach
Ferdynand z Veldeck / Ferdinand aus Veldeck
Fryderyk z Ober-Thumritz / Friedrich aus Ober-Thumritz
Baron / Freiherr Wolf Helmard

VI. Hohbergowie - linia ze Starej Kraśnicy, Buczynki i Gogołowa / Die Hohbergs - Familienlinie aus Alt Schönau, Buchwäldchen und Goglau
Panowie Starej Kraśnicy i Świerzawy / Herren von Schönau an der Katzbach und Alt Schönau
Władysław z Buczynki / Ladislaus aus Buchwäldchen
Melchior ze Starej Kraśnicy / Melchior aus Alt Schönau
Hohbergowie z Miłoszowa i Kalinowic / Hohbergs aus Hartmannsdorf und Kalinowitz
Wrocławski kanonik / Breslauer Kanoniker
Rodzina Jana Karola Gottlieba / Die Familie von Hans Karl Gottlieb
Hohbergowie z Prusic i Szczytnik / Die Hohbergs aus Prausnitz und Pohlschildern
Baron / Freiherr von Hohberg und Buchwald
Baron Jan Jerzy zmienia majątki / Freiherr Johann Georg wechselte die Besitztümer
Pruski szambelan i radca wojenny / Preussischer Kammerherr und Kriegsrat
Ostatni baron i baronówna von Hohberg und Buchwald / Der letzte Freiherr und die letzte Freiin von Hohberg und Buchwald
Hohbergowie z Pieszkowic i Krzczonowa / Die Hohbergs aus Petersdorf und Weiss Kirchdorf
Panowie z Gogołowa / Herren von Goglau
Hohbergowie z Gogołowa i Krzczonowa w XIX wieku / Die Hohbergs aus Goglau und Weiß Kirchdorf im XIX. Jh.
Przeprowadzki Hohbergów z Gogołowa / Umzüge der Hochbergs aus Goglau
Śląskie ostatki Hohbergów z Gogołowa / Die schlesischen Reste der Hochbergs aus Goglau
Morderstwo w „Noc długich noży" / Mord in der „Nacht der langen Messer"
Zbrodnia i kara / Schuld und Sühne
W szlacheckim almanachu / Im Genealogischen Handbuch der Adeligen Häuser
Kawaler śląskich Joannitów / Kavalier des schlesischen Joannitens-Ordens

VII. Hobergowie – linie łużyckie / Hobergs - Linie aus Lausitz
Linia Henryka z Wilki / Die Familienlinie des Heinrichs aus Wilke
Rabusie z zamku Wilka / Räuber aus dem Schloss Wilke
Panowie z Radomierzyc i Sławnikowic / Herren aus Radmierce und Kislingswalde
Hobergowie z Kościelnik / Die Hobergs aus Holzkirch
Tajemniczy Jan von Hoberg / Der geheimnisvolle Hans von Hoberg
Za czeską granicą / Hinter der böhmischen Grenze
Panowie Miedzianej / Die Herren von Küpper
Przeprowadzka do Biernej / Umzug nach Berna
Od Krzysztofa I do Krzysztofa III / Von Christoph I. bis Christoph III.
Krzysztof IV - starosta zgorzelecki i marszałek ziemski / Christoph IV. - Amtshauptmann von Görlitz und Marschall
Krzysztof Abraham i Krzysztof V / Christoph Abraham und Christoph V.
Krzysztof VI Ostatni / Christoph VI. der Letzte

VIII. Hochberg von Hennersdorff w Czechach / in Böhmen
Panowie na Vesce / Die Herren auf Wesetz
Lojalni wobec Habsburgów? / Loyal den Habsburgs gegenüber?
Hochberg z Nemile na Morawach / Hochberg aus Neumühle in Mähren
Panowie na Mačkovie i Samšinie / Die Herren von Matzkau und Samschin
Podkomorzy Królestwa / Die Kämmerer des Königsreiches
Panowie na Čankovicach / Die Herren auf Tschenkowitz
Generał-wachmistrz / General-Wachmeister
Baronowie / Die Freiherren von Hennersdorf
Ostatni baronowie / Die letzten Freiherren

Zakończenie / Zum Abschluss

Bibliografia / Bibliographie
Źródła / Quellen
Wydawnictwa źródłowe / Quellveröffentlichung
Wspomnienia, pamiętniki / Erinnerungen, Tagebücher
Herbarze, leksykony szlacheckie, opracowania genealogiczne / Wappenbücher, Adelslexiconen, Genealogische Bücher
Almanachy gotajskie / Gotaisches Almanach
Prasa / Presse
Opracowania, artykuły / Studien, Artikeln