Tiele-Wincklerowie. Arystokracja węgla i stali

autor: Arkadiusz Kuzio-Podrucki

miejsce i data wydania: Bytom 2006

(fragment)

Oto książka, która trafia do Państwa rąk, autorstwa dra Arkadiusza Kuzio-Podruckiego oddaje sprawiedliwość tej niezwykłej rodzinie, budowniczych zamków w Miechowicach i w Mosznej. Pokazuje jej początki, pierwsze koligacje małżeńskie, które powodują, iż nieznani dotychczas anonimowi protoplaści Winklerów wychodzą z cienia i przekraczają tak ważny dla biografistów próg przeciętności. Stają się postaciami znaczącymi, widocznymi i rozpoznawalnymi.

Książka Arkadiusza Kuzio-Podruckiego związanego z katedrą biografistyki Uniwersytetu Opolskiego jest w formie konstrukcyjnej klasyczną, sprawnie napisaną biografią kilkunastu przedstawicieli rodu Tiele-Wincklerów. Wpisuje się ona w jeden z nowych nurtów polskiej biografistyki, który od pewnego czasu prezentuje sylwetki tzw. ludzi sukcesu. Ludzi, którym się powiodło, zdobyli fortuny. Dotychczas polska biografistyka często ocierała się o martyrologię. Pokazywała ludzi, których historia częstokroć okrutnie okaleczyła. Przyniosła wielkie nieszczęścia. Biografistyka powinna być wielowymiarowa. To szczególnie jest fascynujące w biografistyce - anglosaskiej czy też amerykańskiej - pokazanie postaci self-made menów, czyli ludzi, którzy startując od zera, często z bardzo niskiego pułapu społecznego, potrafili dorobić się fortuny. Na Śląsku takich osób i rodów - szczególnie wtedy, kiedy dzielnica ta przeżywała wielki boom uprzemysłowienia - było wiele. Jednak przez całe dziesięciolecia ich biografie wstydliwie przemilczano. Głównie ze względów ideologicznych i narodowościowych. Źle widziane bowiem było pisanie o tzw. dorobkiewiczach czy Niemcach. Ten czas szczęśliwie mija lub nawet już minął.

Książka Arkadiusza Kuzio-Podruckiego wpisuje się w to nowe myślenie. Pokazuje pracowitych ludzi, ich fantazje, pasje, koligacje rodzinne, sympatie towarzyskie i polityczne. Jest przez to bardzo atrakcyjną i potrzebną lekturą. Każdy kto trafi dziś do Mosznej - do tego dziś słynnego sanatorium - czy do Bytomia – miasta o wielowiekowej i tak różnorodnej przeszłości – to przeczyta monografię rodu Tiele-Wincklerów napisaną przez Arkadiusz Kuzio-Podruckiego z przyjemnością, pożytkiem i satysfakcją.

Prof. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja
Kierownik Katedry Biografistyki
Uniwersytetu Opolskiego

Przedmowa - prof. dr hab. Stanisław S. Nicieja

Od autora

I. Wincklerowie
Edukacja i kariera Franciszka
Domesowie
Aresin
Kalide
Udany mariaż
Nowe nabytki – Mysłowice...
... i Katowice
Dla robotników
Nobilitacja i zaszczyty
Przywileje
Maria i Waleska
Bończyk o Wincklerach

II. Tiele-Wincklerowie
Tiele z Kurlandii
Przenosiny Tiele do Prus
Podporucznik von Tiele
Zaręczyny
Ślub i nowe nazwisko
Nowy pałac
Nowe nabytki
Pałac w Berlinie
Dla katolików
Rzeźby Kalidego
Dla Katowic
Dla katowickich ewangelików
Spór z proboszczem
Przemysł
"zwiąsek knapszaftowy pana de Tiele-Wincklera"
Katowicka spółka
Ziemski magnat
Fundacja rodzinna
Rodzina
Hrabianka Róża
Córki Huberta

III. Linia z Mosznej
Śląski spadek
Ochrona środowiska
Pruski hrabia
Nowy pałac w Mosznej
Kopalnia "Miechowice"
Katowicki witraż
Spotkania z cesarzem
Pruscy baronowie
Wyprowadzka z Miechowic
Sojusz z Polakami
W II Rzeczypospolitej
Rodzina Franciszka Huberta
Hrabia Klaus Hubert
Trzy żony
Spadkobiercy
Siostry Klausa-Huberta

IV. Baronowie Walter i Günter
Pan na Blücher
Córki Waltera
Baron Günter

V. Linia z Rothenmoor
Hans-Werner i ewangelicy
Rodzina Hansa-Wernera "młodszego"
Z Meklemburgii na Śląsk

VI. Matka Ewa
Dzieciństwo i młodość
Ostoja pokoju
Diakonisa
Na świecie
Kościół dla ewangelików
Poezja
Domek Matki Ewy
Ostoja pokoju bez Matki Ewy

VII. Linia z Lebbin
Na dworze cesarza
Dzieciństwo i edukacja Rabana
Rodzina Rabana
Wyprawa do Afryki
Wojna

VIII. Baronowie von Tiele
Baronówny von Tiele
Baron Helmut

IX. Po wojnie
Hrabina von Tiele-Bally i Paneuropejczycy
Książęcy mariaż
Hubert i Klaus Piotr
Dzieci i wnuki barona Klausa Piotra
Baron Raab-Hubertus
Raban i Hubertus
Powrót do korzeni
Ostatni baron von Tiele
Ostoja pokoju
Związek rodowy

Podsumowanie

Zusammenfassung

Aneksy
Koligacje rodziny von tiele-winckler - opr. Dariusz Woźnicki
Tablice genealogiczne
Rodowody

Bibliografia